EN ISO 898-1

Karbon çeliği ve alaşımlı çelikten imal edilen bağlantı elemanlarının mekanik özellikleri

ISO 898 Standardının 1. bölümü, 10°C ilâ 35°C ortam sıcaklığında teste tutulan karbon çeliği ve alaşımlı çelikten imal edilmiş olan cıvata, vida ve saplamaların mekanik ve fiziksel özelliklerini tanımlar. ISO 898-1 standardı ile tanımlanan Bağlantı elemanları (cıvata, vida ve saplamalar) yukarıdaki ortam sıcaklığı aralığında değerlendirilir. Daha yüksek veya daha düşük ortam sıcaklıklarında; bu standartla belirtilen mekanik ve fiziksel özellikleri sağlamayabilirler.

Bu standart aşağıdaki özelliklere sahip cıvata, vida ve saplamalara uygulanır:

Karbon çeliği ve alaşımlı çelikten mamül,
M1.6 ilâ M39 arasındaki normal dişli ve M8x1 ilâ M39x3 arasındaki ince dişli,
ISO 68-1’e göre üçgen ISO dişli,
ISO 261 ile ISO 262’ye uygun çap/diş kombinasyonlu,
ISO 965-1 ile ISO 965-2’ye uygun diş toleranslı.

Tablo1:

Bu tablo; cıvata, vida ve saplama imalatında kullanılacak olan çeliklerin kimyasal kompozisyonlarını ve minimum temperleme sıcaklıklarını tarif eder.


Kalite	Malzeme ve Isıl İşlem	Kimyasal Bileşim Sınırları (Pota Analizi) % (m/m)					Temperleme Sıcaklığı °C en az
		C		P	S	B
		en az	en çok	en çok	en çok	en çok
4.6	Karbon Çeliği	-	0,55	0,050	0,060	-	-
4.8
5.6		0,13	0,55	0,050	0,060
5.8		-	0,55	0,050	0,060
6.8		0,15	0,55	0,050	0,060
8.8	Su verilmiş ve temperlenmiş alaşımlı (örneğin B, Mn veya Cr) karbon çeliği	0,15e	0,40	0,025	0,025	0,003	425
	Su verilmiş ve temperlenmiş karbon çeliği	0,25	0,55	0,025	0,025
	Su verilmiş ve temperlenmiş alaşımlı çelik	0,20	0,55	0,025	0,025
9.8	Su verilmiş ve temperlenmiş alaşımlı (örneğin B, Mn veya Cr) karbon çeliği	0,15e	0,40	0,025	0,025	0,003	425
	Su verilmiş ve temperlenmiş karbon çeliği	0,25	0,55	0,025	0,025
	Su verilmiş ve temperlenmiş alaşımlı çelik	0,20	0,55	0,025	0,025
10.9	Su verilmiş ve temperlenmiş alaşımlı (örneğin B, Mn veya Cr) karbon çeliği	0,20e	0,55	0,025	0,025	0,003	425
	Su verilmiş ve temperlenmiş karbon çeliği	0,25	0,55	0,025	0,025
	Su verilmiş ve temperlenmiş alaşımlı çelik	0,20	0,55	0,025	0,025
12.9	Su verilmiş ve temperlenmiş alaşımlı çelik	0,30	0,50	0,025	0,025	0,003	425
12.9	Su verilmiş ve temperlenmiş alaşımlı (örneğin B, Mn, Cr veya Mo) karbon çeliği	0,28	0,50	0,025	0,025	0,003	380

Tablo2:

Bu tablo; cıvata, vida ve saplamaların Mekanik ve Fiziksel özelliklerini tarif eder.


No	Mekanik ve Fiziksel Özellikler		Mukavemet Sınıfı
			4.6	4.8	5.6	5.8	6.8	8.8		9.8	10.9	12.9/12.9
								d ≤ 16 mm	d > 16 mm	d ≤ 16 mm
1	Anma çekme mukavemeti, Rm,anma N/mm2	anma	400		500		600	800		900	1000	1200
		min	400	420	500	520	600	800	830	900	1040	1220
2	Akma gerilmesi alt sınırı ReL, N/mm2	anma	240	-	300	-	-	-	-	-	-	-
		min	240	-	300	-	-	-	-	-	-	-
3	% 0,2 orantısız uzamadaki gerilme, Rp0,2, N/mm2	anma	-	-	-	-	-	640	640	720	900	1080
		min	-	-	-	-	-	640	660	720	940	1100
4	0,0048 orantısız uzamadaki gerilme, bağlantı elemanın tamamında, Rpf, N/mm2	anma	-	320	-	400	480	-	-	-	-	-
		min	-	340	-	420	480	-	-	-	-	-
5	Deney yükü altındaki gerilme Sp, N/mm2	anma	225	310	280	380	440	580	600	650	830	970
	Deney yükü rasyosu		0,94	0,91	0,93	0,90	0,92	0,91	0,91	0,90	0,88	0,88
6	Kopmadaki % uzama, A	min	22	-	20	-	-	12	12	10	9	8
7	Kopmadan sonraki kesit daralması, Z	min	-					52		48	48	44
8	Kopmadan sonraki uzama, Af	min	-	0,24	-	0,22	0,20	-	-	-	-	-
9	Başın dayanıklılığı		Kırılma olmamalı
10	Vickers sertliği, HV	min	120	130	155	160	190	250	255	290	320	385
	F≥98 N	max	220				250	320	335	360	380	435
11	Brinell sertliği, HBW	min	114	124	147	152	181	245	250	286	316	380
	F = 30 D2	max	209				238	316	331	355	375	429
12	Rockwell sertliği, HRB	min	67	71	79	82	89	-
		max	95,0				99,5	-
	Rockwell sertliği, HRC	min	-					22	23	28	32	39
		max	-					32	34	37	39	44
13	Yüzey sertliği HV 0,3	max	-					-			390	435
14	Karbürize edilmemiş, HV 0,3	max	-					*			*	*
15	Dekarbürize edilmemiş diş bölgesinin yüksekliği , E	min	-					1/2 H1			2/3 H1	3/4 H1
	Tamamlanmış dekarbürizasyonun diş derinliği, G	max	-					0,015
16	Tekrar temperlemeden sonraki sertlik azalması, HV	max	-					20
17	Kopma momenti, MB, Nm	min	-					ISO 898-7'ye bakınız
18	Darbe dayanımı, KV, J	min	-		27	-		27	27	27	27	k
19	Yüzey düzgünlüğü		ISO 6157-1									ISO 6157-3

Tablo3:

Bu tablo; Metrik normal diş cıvata, vida ve saplamaların Maksimum Çekme Yükünün Asgari değerini Newton olarak verir.


Anma Çapı	Nominal Gerilme Alanı mm2	Mukavemet Sınıfı
		4.6	4.8	5.6	5.8	6.8	8.8	9.8	10.9	12.9
		Maksimum çekme yükünün minimumu, Newton
M3	5,03	2010	2110	2510	2620	3020	4020	4530	5230	6140
M3,5	6,78	2710	2850	3390	3530	4070	5420	6100	7050	8270
M4	8,78	3510	3690	4390	4570	5270	7020	7900	9130	10700
M5	14,2	5680	5960	7100	7380	8520	11350	12800	14800	17300
M6	20,1	8040	8440	10000	10400	12100	16100	18100	20900	24500
M7	28,9	11600	12100	14400	15000	17300	23100	26000	30100	35300
M8	36,6	14600	15400	18300	19000	22000	29200	32900	38100	44600
M10	58	23200	24400	29000	30200	34800	46400	52200	60300	70800
M12	84,3	33700	35400	42200	43800	50600	67400	75900	87700	103000
M14	115	46000	48300	57500	59800	69000	92000	104000	120000	140000
M16	157	62800	65900	78500	81600	94000	125000	141000	163000	192000
M18	192	76800	80600	96000	99800	115000	159000	-	200000	234000
M20	245	98000	103000	122000	127000	147000	203000	-	255000	299000
M22	303	121000	127000	152000	158000	182000	252000	-	315000	370000
M24	353	141000	148000	176000	184000	212000	293000	-	367000	431000
M27	459	184000	193000	230000	239000	275000	381000	-	477000	560000
M30	561	224000	236000	280000	292000	337000	466000	-	583000	684000
M33	694	278000	292000	347000	361000	416000	576000	-	722000	847000
M36	817	327000	343000	408000	425000	490000	678000	-	850000	997000
M39	976	390000	410000	488000	508000	586000	810000	-	1020000	1200000

Tablo4:

Bu tablo; Metrik normal diş cıvata, vida ve saplamaların Deneme Yükü değerlerini Newton olarak verir.


Anma Çapı	Nominal Gerilme Alanı mm2	Mukavemet Sınıfı
		4.6	4.8	5.6	5.8	6.8	8.8	9.8	10.9	12.9
		Deney Yükü, N
M3	5,03	1130	1560	1410	1910	2210	2920	3270	4180	4880
M3,5	6,78	1530	2100	1900	2580	2980	3940	4410	5630	6580
M4	8,78	1980	2720	2460	3340	3860	5100	5710	7290	8520
M5	14,2	3200	4400	3980	5400	6250	8230	9230	11800	13800
M6	20,1	4520	6230	5630	7640	8840	11600	13100	16700	19500
M7	28,9	6500	8960	8090	11000	12700	16800	18800	24000	28000
M8	36,6	8240	11400	10200	13900	16100	21200	23800	30400	35500
M10	58	13000	18000	16200	22000	25500	33700	37700	48100	56300
M12	84,3	19000	26100	23600	32000	37100	48900	54800	70000	81800
M14	115	25900	35600	32200	43700	50600	66700	74800	95500	112000
M16	157	35300	48700	44000	59700	69100	91000	102000	130000	152000
M18	192	43200	59500	53800	73000	84500	115000	-	159000	186000
M20	245	55100	76000	68600	93100	108000	147000	-	203000	238000
M22	303	68200	93900	84800	115000	133000	182000	-	252000	294000
M24	353	79400	109000	98800	134000	155000	212000	-	293000	342000
M27	459	103000	142000	128000	174000	202000	275000	-	381000	445000
M30	561	126000	174000	157000	213000	247000	337000	-	466000	544000
M33	694	156000	215000	194000	264000	305000	416000	-	576000	673000
M36	817	184000	253000	229000	310000	359000	490000	-	678000	792000
M39	976	220000	303000	273000	371000	429000	586000	-	810000	947000

Tablo5:

Bu tablo; Metrik ince diş cıvata, vida ve saplamaların Maksimum Çekme Yükünün Asgari değerini Newton olarak verir.


Anma Çapı	Nominal Gerilme Alanı mm2	Mukavemet Sınıfı
		4.6	4.8	5.6	5.8	6.8	8.8	9.8	10.9	12.9
		Maksimum çekme yükünün minimumu, N
M8x1	39,2	15700	16500	19600	20400	23500	31360	35300	40800	47800
M10x1,25	61,2	24500	25700	30600	31800	36700	49000	55100	63600	74700
M10x1	64,5	25800	27100	32300	33500	38700	51600	58100	67100	78700
M12x1,5	88,1	35200	37000	44100	45800	52900	70500	79300	91600	107000
M12x1,25	92,1	36800	38700	46100	47900	55300	73700	82900	95800	112000
M14x1,5	125	50000	52500	62500	65000	75000	100000	112000	130000	152000
M16x1,5	167	66800	70100	83500	86800	100000	134000	150000	174000	204000
M18x1,5	216	86400	90700	108000	112000	130000	179000	-	225000	264000
M20x1,5	272	109000	114000	136000	141000	163000	226000	-	283000	332000
M22x1,5	333	133000	140000	166000	173000	200000	276000	-	346000	406000
M24x2	384	154000	161000	192000	200000	230000	319000	-	399000	469000
M27x2	496	198000	208000	248000	258000	298000	412000	-	516000	605000
M30x2	621	248000	261000	310000	323000	373000	515000	-	646000	758000
M33x2	761	304000	320000	380000	396000	457000	632000	-	791000	928000
M36x3	865	346000	363000	432000	450000	519000	718000	-	900000	1055000
M39x3	1030	412000	433000	515000	536000	618000	855000	-	1070000	1260000

Tablo6:

Bu tablo; Metrik ince diş cıvata, vida ve saplamaların Deneme Yükü değerlerini Newton olarak verir.


Anma Çapı	Nominal Gerilme Alanı mm2	Mukavemet Sınıfı
		4.6	4.8	5.6	5.8	6.8	8.8	9.8	10.9	12.9
		Maksimum çekme yükünün minimumu, N
M8x1	39,2	8820	12200	11000	14900	17200	22700	25500	32500	38000
M10x1,25	61,2	13800	19000	17100	23300	26900	35500	39800	50800	59400
M10x1	64,5	14500	20000	18100	24500	28400	37400	41900	53500	62700
M12x1,5	88,1	19800	27300	24700	33500	38800	51100	57300	73100	85500
M12x1,25	92,1	20700	28600	25800	35000	40500	53400	59900	76400	89300
M14x1,5	125	28100	38800	35000	47500	55000	72500	81200	104000	121000
M16x1,5	167	37600	51800	46800	63500	73500	96900	109000	139000	162000
M18x1,5	216	48600	67000	60500	82100	95000	130000	-	179000	210000
M20x1,5	272	61200	84300	76200	103000	120000	163000	-	226000	264000
M22x1,5	333	74900	103000	93200	126000	146000	200000	-	276000	323000
M24x2	384	86400	119000	108000	146000	169000	230000	-	319000	372000
M27x2	496	112000	154000	139000	188000	218000	298000	-	412000	481000
M30x2	621	140000	192000	174000	236000	273000	373000	-	515000	602000
M33x2	761	171000	236000	213000	289000	335000	457000	-	632000	738000
M36x3	865	195000	268000	242000	329000	381000	519000	-	718000	839000
M39x3	1030	232000	319000	288000	391000	453000	618000	-	855000	999000

ISO 898 teknik bilgiler